Trong thời đại toàn cầu hóa như hiện nay, việc mở rộng giao lưu với quốc tế là điều nên làm, tuy nhiên điều này cũng đồng nghĩa với việc sẽ có ngoại ngữ xâm nhập vào tiếng Việt. Điều này không tính là xấu, tuy nhiên không nên lạm dụng và chêm quá nhiều ngoại ngữ vào tiếng Việt khi giao tiếp, vì điều này có thể làm mất đi sự thuần túy của tiếng Việt. Rất nhiều nền văn hóa đã bắt đầu du nhập vào nước ta, mặc dù vậy lại có nhiều nghệ sĩ có tầm ảnh hưởng lớn đến giới trẻ sử dụng ngoại ngữ không đúng lúc khiến cư dân mạng dấy lên tranh cãi. Tiếng Việt vô cùng phong phú, chứ nó chưa thật sự nghèo nàn tới mức phải dùng ngoại ngữ để thể hiện suy nghĩ.
Mục Lục
Hiện tượng “chuyển mã” khi giao tiếp
Ngôn ngữ là vỏ của tư duy. Đặc tính tư duy của mỗi dân tộc thể hiện thành những đặc điểm ngôn ngữ của mình. Tư duy của người Việt thiên về tình cảm. Vậy nên nguồn gốc từ vựng tiếng Việt đều rất cụ thể. Những kho từ biểu thị thái độ, tình cảm cũng rất phong phú. Trái lại, tiếng Anh có tính chất khái quát – trừu tượng. Nó thường ngắn gọn và bao hàm nhiều tầng nghĩa.
Do xã hội đã quen với các từ đa âm của nước ngoài, xu hướng dùng nguyên dạng ngoại ngữ với những từ không có trong tiếng Việt (thay vì dịch, chuyển sang dạng âm Hán – Việt hoặc phiên âm chúng như trước kia) đã được khẳng định, nói chung, việc tạo nên các thuật ngữ mới, cũng như việc mượn các từ tiếng nước ngoài cần thiết và hợp lý như trên đã cho thấy một sự phát triển, một hình thái mới của ngôn ngữ tất cả các nước.
Pha trộn ngoại ngữ khi đang giao tiếp với người Việt
Trong thời đại toàn cầu hóa, việc sử dụng tiếng Anh, tiếng Hán Việt hoặc các từ mượn trong ngôn ngữ nước ngoài là cần thiết và đã trở nên thông dụng, chúng ta không khó để bắt gặp các thương hiệu hàng hóa, tên quán ăn, cà phê… bằng tiếng nước ngoài hoặc phiên âm ra tiếng Việt.
Việc sử dụng một vài từ nước ngoài (thường là tiếng Anh) để thêm vào đoạn hội thoại khi đang giao tiếp bằng tiếng Việt không phải mới ở Việt Nam. Tuy vậy, thời gian gần đây, một vài nghệ sĩ trẻ, có ảnh hưởng tại Việt Nam lạm dụng việc sử dụng ngoại ngữ chèn vào tiếng Việt. Một số họ đang nhận được nhiều ý kiến trái chiều từ dư luận.
Lạm dụng ngoại ngữ vào tiếng Việt
Hiện nay, việc đan xen ngoại ngữ vào tiếng Việt không dừng lại ở giới hạn của sự cần thiết và hợp lý. Mà nhiều khi nó đã bị lạm dụng. Trong giao tiếp hàng ngày và trên mạng xã hội, những từ tiếng Anh đơn giản, hoàn toàn có từ tiếng Việt tương ứng. Thậm chí chúng còn được sử dụng rất nhiều.
Mới đây, việc nữ ca sĩ Chi Pu và Mỹ Anh sử dụng xen lẫn tiếng Anh một cách thái quá vào đoạn hội thoại, giao tiếp cùng người hâm mộ. Điều này đã làm dấy lên làn sóng chỉ trích, giễu nhại sự “sính ngoại”. Rõ ràng việc sử dụng tiếng Anh một cách bất hợp lý và không cần thiết như vậy là phản cảm. Sự việc này đang hạ thấp giá trị tiếng Việt.
Giống như với tiếng lóng và ngôn ngữ mạng, chỉ nên dùng xen pha ngoại ngữ khi nói vui, giải trí một cách thân mật, hoặc có thể dùng trong trường hợp cần nhấn mạnh điều gì đó. Nhưng phải dùng trong văn cảnh phù hợp. Việc cố tình “chêm” tiếng nước ngoài vào câu nói của mình khi đang trò chuyện cùng người Việt. Nó thể hiện sự tự ti, khiếm khuyết của mỗi cá nhân về ngôn ngữ mẹ đẻ. Và trên hết là sự tự ti về dân tộc. Mỗi người nên có ý thức hạn chế việc lạm dụng này. Như vậy sẽ góp phần bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt.
Cần nâng cao ý thức gìn giữ những nét đẹp của tiếng Việt
Chị Nguyễn Hoàng Thảo là Giảng viên ĐH Hà Nội – dịch giả tiếng Anh, tiếng Nhật. Chị khẳng định: “Mình luôn nói điều này với các bạn sinh viên của mình. Càng học lên cao, càng nên trau dồi vốn tiếng mẹ đẻ của mình. Yêu nước trước tiên đến từ yêu tiếng nói, chữ viết của nguồn cội mình.”
Văn hóa là gốc để định hình cho vị thế, niềm tự hào kiêu hãnh của mỗi dân tộc. Mà nguồn gốc của văn hóa lại là ngôn ngữ. Học giả Phạm Quỳnh đã nói: “Tiếng ta còn thì nước ta còn. Hy vọng tất cả mọi người. Đặc biệt là thế hệ trẻ – chủ nhân mới của nước nhà. Mỗi người hãy nâng cao ý thức gìn giữ những nét đẹp của tiếng Việt.”
Discussion about this post